ارزیابی تطبیقی جامعه شناسی معرفت کارل مانهایم و نظریه پارادایمی تامس کوهن

نقدی بر دیدگاه کارل مانهایم در جامعه شناسی معرفت

کارل مانهایم[1] در کتاب معروف خود ایدئولوژی و اتوپیا اصول جامعه شناسی معرفت را ارائه داده و مفاهیم مهم و شاخه های مختلف این رشته و همچنین روش بررسی عملی را در آن توضیح داده و روشن ساخته است. به عقیده مانهایم وظیفه جامعه شناسی معرفت و یا جامعه شناسی دانش عبارت است از تحلیل روابط میان جامعه و دانش. از طرفی این رشته در جستجوی معیارهایی است که توسط آنها بتوان این رابط را نشان داد و از طرف دیگر ...

نقدى بر دیدگاه کارل مانهایم در جامعه شناسى معرفت

          کارل مانهایم[1] در کتاب معروف خود ایدئولوژى و اتوپیا اصول جامعه شناسى معرفت را ارائه داده و مفاهیم مهم و شاخه هاى مختلف این رشته و همچنین روش بررسى عملى را در آن توضیح داده و روشن ساخته است. به عقیده مانهایم وظیفه جامعه شناسى معرفت و یا جامعه شناسى دانش عبارت است از تحلیل روابط میان جامعه و دانش. از طرفى این رشته در جستجوى معیارهایى است که توسط آنها بتوان این رابط را نشان داد و ا...

«گزینش نظریه» از دیدگاه تامس کوهن

این مقاله در پی تبیین و ارزیابی دیدگاه تامس کوهن درباره گزینش نظریه در علوم طبیعی است. فیلسوفان علم براساس تمایز دوتایی مقام کشف/ مقام توجیه بر آن بودند که چون فرایند کشف نظریه قاعده‌مند نیست، فرایند گزینش نظریه که مقام توجیه است ناگزیر باید قاعده‌مند باشد؛ وگرنه عینیت و عقلانیت علم از کف می‌رود. اما تامس کوهن دلیل می‌آورد که فرایند گزینش نیز چندان قاعده‌مند نیست؛ چون ملاک‌های مشترک گزینش از قب...

ارزیابی استعاره تکامل داروینی در نظریه پارادایمی کوهن

توماس کوهن در کتاب ساختار انقلاب‌‌های علمی پیشرفت علم به معنای رشد انباشتی و تقرب به واقعیت نظریه‌های علمی را مورد نقادی جدی قرار می‌دهد و الگوی پیشرفت تکاملی داروین را برای بیان سیر تکامل علم پیشنهاد می‌کند. اما الگوی داروینی مورد پیشنهاد او در زمان انتشار کتابش مورد توجه جدی قرار نگرفت. این مقاله سعی دارد چگونگی به‌کارگیری استعاره‌های انتخاب طبیعی، درخت حیات و پیشرفت تکاملی داروین را در نظریه...

عقلانیت، معرفت علمی و فلسفة علم تامس کوهن